شبیهسازی آبدهی چشمههای کارستی با استفاده از شبکهی عصبی مصنوعی (مطالعهی موردی: ارتفاعات البرز مرکزی)
نویسندگان
چکیده
چشمهها یکی از منابع آبی مهم در سطح کشور شمرده می شوند. در ارتفاعات البرز مرکزی چشمههای کارستی فراوانی گسترش دارند که شناخت وضعیّت هیدرولوژیکی آنها در بهرهبرداری و مدیریت آنها ضرورت دارد. هدف از این پژوهش، بررسی کارایی شبکهی عصبی مصنوعی در شبیهسازی آبدهی چشمههای کارستی در استان مازندران است. بدین منظور، 80 چشمه کارستی مورد مطالعه قرار گرفت. تعداد 60 نمونه برای آموزش یا ارائهی مدل و تعداد 20 نمونه برای تست یا اعتباریابی استفاده شد. مقادیر کمّی عوامل مؤثّر در آبدهی چشمههای کارستی، شامل؛ درصد تخلخل تشکیلات آبخوان، ارتفاع مکان، شیب زمین، بارش متوسّط سالانه و فاصله از منابع آب با بهکارگیری دادهها و نقشهها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) برآورد شد. برای ارائهی مدل مناسب برای آبدهی چشمههای کارستی از نرمافزار matlab شاخهی neural network و از شبکهی پرسپترون چند لایه استفاده شد. برای فرآیند شبیهسازی، 80 درصد دادهها برای آموزش و 20 درصد مابقی برای تست یا اعتباریابی استفاده شد. عملکرد شبکهی عصبی با پارامترهایی چون، جذر میانگین مربّع خطا (rmse) و ضریب همبستگی بین خروجیهای حقیقی و دلخواه (r) سنجیده شد. نتایج پژوهش، نهتنها کارایی شبکهی عصبی مصنوعی در شبیهسازی آبدهی چشمهها را نشان داد؛ بلکه حاکی از آن است که عوامل فاصله از منابع آب، تخلخل تشکیلات آبخوان و ارتفاع مکان، عوامل اصلی در آبدهی چشمههای کارستی در ارتفاعات البرز مرکزی بهشمار میآیند؛ بنابراین با استفاده از شبکهی عصبی مصنوعی، میتوان آبدهی چشمههای فاقد آمار را با دقّت قابل قبولی برآورد کرد.
منابع مشابه
پیش‌بینی بارش ماهانه با استفاده از الگوهای پیوند از دور و شبکۀ عصبی مصنوعی (مطالعۀ موردی: حوزۀ فلات مرکزی ایران)
تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر شاخصهای پیوند از دور بر رخداد بارش ماهانه و پیش‌بینی بارندگی در حوزۀ آبخیز فلات مرکزی ایران با استفاده از مدل شبکة عصبی مصنوعی چندگامی مستقیم (DMSNN) با پارامترهای مذکور است. براین مبنا مقادیر بارش طی دورة مشترک آماری 1981-2014 در 20 ایستگاه سینوپتیک منطقۀ مورد مطالعه انتخاب شد، به‌طوری که دورۀ آماری 1981- 2004 برای توسعة مدل و سال‌های 2004-2014 جهت صحت‌سنجی مدل ب...
متن کاملارزیابی تأثیرپذیری رژیم آبدهی چشمههای کارستی از رخداد خشکسالی مطالعۀ موردی: چشمههای کارستی حوضۀ رودخانۀ الوند
آبخوانهای کارستی از مهم‌ترین منابع تأمین آب مورد نیاز برای شرب و کشاورزی در استان کرمانشاه است. وقوع خشکسالیهای دو دهۀ گذشته، سبب کاهش شدید میزان آبدهی این آبخوانها شده است و این امر تأثیر زیادی بر جوامع انسانی منطقه داشته است. هدف از این پژوهش ارزیابی تأثیرپذیری رژیم آبدهی و همچنین شناخت روند رژیم آبدهی چشمههای کارستی حوضۀ رودخانۀ الوند از رخداد خشکسالی در طول چندین دهۀ گذشته است. آمار ما...
متن کاملتولید مصنوعی جریان رودخانه با استفاده از شبکه‌های عصبی مصنوعی
در این مطالعه قابلیت مدلهای شبکه عصبی مصنوعی در زمینه تولید مصنوعی جریان ارزیابی می‌شود. مدلی که برای تولید مصنوعی بکار رفته با ترکیب مدل شبکه عصبی و یک مؤلفه تصادفی با توزیع نرمال ایجاد شده است. در توسعه مدل از شبکه عصبی چند لایه تغذیه پیشرفتی با الگوریتم آموزشی انتشار برگشتی خطا استفاده شده است. بر این اساس مدل، سری‌های بلند مدت و تا 300 سال جریان مصنوعی روزانه در رودخانه خرسان را تنها با ...
متن کاملطبقهبندی ناهمواریهای کارستی با استفاده از شاخصهای ژئومورفومتریک و شبکۀ عصبی مصنوعی (مطالعۀ موردی: بخشی از حوضه‌های خرم‌آباد، بیرانشهر و الشتر)
استفاده از شاخصهای ژئومورفومتری در تفکیک ناهمواریهای سطح زمین کاربرد گستردهای را طی دهۀ گذشته در علم ژئومورفولوژی داشته است. در این تحقیق از روش پرسپترون چند لایۀ شبکۀ عصبی مصنوعی برای طبقه‌بندی ناهمواریهای کارستی استفاده شد. ابتدا با استفاده از نقشۀ مدل رقومی ارتفاع، شاخصهای ژئومورفومتری تهیه شد و سپس این شاخصها بهعنوان نرونهای لایۀ ورودی در شبکۀ عصبی مصنوعی استفاده شد. علاوه بر این از...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
پژوهشهای جغرافیای طبیعیناشر: مؤسسه جغرافیا
ISSN 2008-630X
دوره 43
شماره 77 2011
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023